Ιστορία της Κω

Ιστορική φωτογραφία της Κω, Ακτή Μιαούλη

Κως – Ιστορική αναδρομή

Η ιστορία της Κω χαράσσει μια διαδρομή αιώνων, με αφετηρία την 3η χιλιετία προ Χριστού, στην τελική Νεολιθική εποχή που στο σύνολό της διήρκεσε τριάμισι χιλιάδες χρόνια (6.500π.Χ έως 3000π.Χ.). Από τα πρώτα χνάρια οικισμών έως τις ημέρες μας, ο χρόνος άφησε τα σημάδια του στο πέρασμά του, με έντονα αποτυπώματα οικισμών και μνημείων.

Η Κως στη μυθολογία κρατά το δικό της ξεχωριστό κομμάτι. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, στο νησί διαδραματίστηκε η μάχη των Γιγάντων και των θεών του Ολύμπου και εδώ βρέθηκε ο Ηρακλής μαζί με τους συντρόφους του εδραιώνοντας τη γενιά των Ηρακλειδών, όπου σύμφωνα με την παράδοση, κρατά το γένος του Ιπποκράτη.

Εκτός από μυθολογικούς ήρωες, κατά την ιστορική της διαδρομή, η Κως δέχθηκε την επίδραση Μινωϊτών, Μυκηναίων και Δωριέων από το 1100π.Χ. έως περίπου το 600π.Χ., ακμάζει σε μεγάλο βαθμό απαντώντας με πόλεμο σε κάθε απειλή και αλλάζει το πολίτευμά της από Μοναρχία σε Ολιγαρχία. Το 546π.Χ. η Κως υποτάσσεται στην Περσική αυτοκρατορία έως το 478π.Χ. όπου εντάσσεται στην Αθηναϊκή Συμμαχία και γίνεται και πάλι ελεύθερη πόλη-κράτος. Στα χρόνια που ακολούθησαν πέρναγε από την Αθηναϊκή στην Σπαρτιατική συμμαχία με εμφύλιους πολέμους και πολιτικές αντιπαραθέσεις. Την εποχή αυτή ιδρύεται και η πόλη της Κω που παραμένει πρωτεύουσα του νησιού έως σήμερα.

Ακμή και Παρακμή

Το 288π.Χ. η Κως γίνεται κράτος – μέλος της πτολεμαϊκής επικράτειας διατηρώντας υψηλά προνόμια που τις παραχωρούν οι κατακτητές της Πτολεμαίοι. Για εκατό περίπου χρόνια, το νησί ζει σε ευημερία που τελειώνει με την έλευση των Ρωμαίων το 197π.Χ., εποχή όπου αναγείρεται ο μεγάλος ναός του Ασκληπιού και πολλών ακόμη σημαντικών μνημείων εκείνης της περιόδου.

Η εγκατάσταση των Βυζαντινών στο νησί, οδήγησε στην καταστροφή όλων των μη Χριστιανικών μνημείων, ενώ οι αλλεπάλληλοι σεισμοί και οι διαδοχικές επιδρομές που δέχθηκε οδήγησαν στη σταδιακή του παρακμή με τελειωτικό «χτύπημα» την εγκατάλειψη του περίφημου Ασκληπιείου. Ωστόσο τον 11^ο αι. μ.Χ. η Κως ανακτά τη δυναμική της ως ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια του Αιγαίου, αποτέλεσμα της ανάπτυξης του εμπορίου στην ανατολική Μεσόγειο. Το 1309 έως το 1314 το νησί παραχωρείται διοικητικά από τους Βυζαντινούς σε Ιωαννίτες και στη συνέχεια σε Ναίτες Ιππότες. Την εποχή εκείνη γίνονται και τα οχυρωματικά έργα του νησιού, όπως το κάστρο της πόλης της Κω και το κάστρο της Αντιμάχειας.

Το 1523 ξεκινά η περίοδος της Τουρκοκρατίας με το νησί να παραμένει πολύ συχνά έρμαιο επιδρομών από Αλγερινούς, Βενετούς, κ.ά.. Οι αιώνες που ακολούθησαν χαρακτηρίζονται από την αγριότητα των Οθωμανών παρά το γεγονός ότι το λιμάνι του νησιού αποτελεί σημαντικό σταθμό των εμπορικών πλοίων Δύσης και Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Η διαδρομή έως την ένωση με την Ελλάδα

Το 1911 οι Τούρκοι αποχωρούν και δίνουν τη θέση τους στους Ιταλούς που καταλαμβάνουν σταδιακά τόσο την Κω όσο και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα. Το 1923 με τη Συνθήκη της Λωζάνης τα Δωδεκάνησα προσαρτώνται στην Ιταλία και οι κάτοικοι της Κω γίνονται Ιταλοί υπήκοοι που δεν έχουν δικαίωμα ψήφου ούτε εκλογής αντιπροσώπων. Ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος βρίσκει την Κω υποδουλωμένη στους Γερμανούς που μετά την ήττα τους παραδίδουν το νησί στους Άγγλους, οι οποίοι με τη σειρά τους εγκαθιστούν προσωρινή στρατιωτική διοίκηση. Το 1946, με απόφαση των Συμμάχων (ΗΠΑ, ΕΣΣΔ, Αγγλία και Γαλλία), η Κως μαζί με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα προσαρτώνται στην Ελλάδα. Ένωση που τυπικά οριστικοποιήθηκε στις 7 Μαρτίου 1948.

Ιπποκράτης